Kripto dünyası suç problemi: Uzak deniz uygulaması ve yetki zorluğu

Son yıllarda, sanal para alanında "uzak deniz avcılığı" olarak adlandırılan bir uygulama ortaya çıktı ve bu uygulama birçok tartışmaya yol açtı. "Uzak deniz avcılığı" denildiğinde, bazı yerel yargı organlarının eyaletler arası gelir elde etme amacıyla yaptığı uygulamalar kastedilmektedir; bu uygulamaların amacı yalnızca suçla mücadele etmek veya yasayı korumak değildir, daha çok gelir elde etme motivasyonu taşımaktadır.

Sanal para alanında bu fenomen de mevcuttur ve esas olarak ceza davalarında kendini göstermektedir. Ceza savunması açısından bakıldığında, sanal para ile ilgili davalarda, ister dava açma, yetki, dava konusu mülklerin işlenmesi gibi usul sorunları, ister suç unsurları, suç tanımının belirlenmesi gibi maddi sorunlar olsun, farklı düzeylerde tartışmalar bulunmaktadır.

Bu durumun nedenleri esasen iki tanedir: birincisi, ülkemizde sanal paraya yönelik sıkı bir denetim politikası uygulanması, bu da bazı yerel yargı organlarının sanal parayı yasadışı suçlarla ilişkilendirme eğiliminde olmalarına yol açmaktadır; ikincisi, sanal para sektöründe gerçekten bazı yüksek net değerli kişilerin bulunmasıdır. Bu iki etmenin birleşimi, yargı organlarının sanal para alanındaki müdahale gücünü geleneksel ekonomik suçlarla eşit hale getirmiştir.

Ancak, bu yılın Mart ayından itibaren bu durumun değiştiği görülüyor. İçişleri Bakanlığı'nın, eyaletler arası ticari suçlar için yargı yetkisine dair yeni düzenlemeler yayınladığına dair haberler var ve bu, emniyet güçlerinin eyaletler arası ticari suçları ele alması için daha katı gereksinimler getirdi. Bu politika değişikliği, "uzak deniz balıkçılığı" fenomeninin soğumasına yol açtı ve sanal para endüstrisi de bu değişimin "bahar rüzgarını" hissetti.

Sanal para alanında, yaygın olarak karşılaşılan ceza davaları, örgütlemek, liderlik yapmak için dolandırıcılık faaliyetleri suçu, kumarhane işletme suçu, yasadışı işletme suçu, bilgi ağı suçuna yardım etme suçu, suç gelirlerini gizleme ve saklama suçu gibi çeşitli suçlamaları içermektedir. Ayrıca, geleneksel dolandırıcılık suçu, hırsızlık suçu ve bilgisayar suçları da dahil edilmektedir.

Dikkate değer olan, sanal para ile ilgili suçların genellikle siber suçlar olarak sınıflandırılmasıdır ve siber suçların yargı yetkisi oldukça geniştir. Mevcut düzenlemelere göre, siber suçlar geleneksel bilgisayar suçlarını, ağa özgü özel suçları ve ağ üzerinden işlenen diğer suçları içermektedir. Bu geniş yargı yetkisi, sanal para ile ilgili davaların farklı bölgelerdeki kolluk kuvvetleri tarafından kolayca soruşturulmasını sağlamaktadır.

Buna rağmen, Kamu Güvenliği Bakanlığı'nın yeni düzenlemeleri, eyaletler arası işletme suçlarıyla ilgili davaların yetkisini kısıtlasa da, sanal para alanındaki "deniz aşırı avlanma" olgusunun hemen sona ereceği anlamına gelmiyor. Sebebi, birçok sanal para ile ilgili davanın resmi işletmeleri kapsamaması, daha çok küçük ölçekli bireylerin veya gayri resmi organizasyonların faaliyetleriyle ilgili olmasıdır; bu davalar yeni düzenlemelerin kapsamına girmeyebilir.

Bu nedenle, sanal para alanındaki "okyanus balıkçılığı" olayı kısa vadede tamamen ortadan kaldırılması zor bir durumdur. Bu fenomen, merkeziyetsiz sanal paralar ile merkezi düzenleme arasındaki içsel çelişkiyi yansıtmaktadır. Gelecekte, düzenleyici kurumlar ve sanal para sektörü katılımcıları, hem etkili düzenlemeyi sağlamak hem de sektör gelişimi için alan bırakmak adına bir denge bulmalıdır. Ancak her iki taraf birbirinin "güvenli mesafesi"ni bulduğunda, birlikte var olma ve gelişme sağlanabilir.